ΤΟ ΑΛΦΑΒΗΤΑΡΙΟ ΜΟΥ

Η δημιουργία του νεοελληνικού κρατιδίου το 1830 και η οργανωτική προσπάθεια του Καποδίστρια ανέδειξαν ένα μείζον πρόβλημα στον τομέα της παιδείας. Ακόμη και αν υπήρχαν χρήματα για να ιδρυθούν πολλά σχολεία, δεν υπήρχαν αρκετοί δάσκαλοι για να δημιουργηθούν μικρά τμήματα. Ταυτόχρονα, η αναγκαιότητα οικονομικής ανόρθωσης του κράτους πρόβαλλε ως το πλεον σημαντικό ζήτημα και μοιραία υποσκέλισε τα υπόλοιπα. 

Έτσι, τα σχολεία εφάρμοσαν την αλληλοδιδακτική μέθοδο, σύμφωνα με την οποία οι μαθητές των μεγάλων τάξεων δίδασκαν σε αυτους των μικρότερων. Η μέθοδος των "πρωτόσχολων" είχε πολύ παλιά τις ρίζες της, άλλωστε.

Ωστόσο, στα χρόνια που έρχονται το κράτος μεγαλώνει και οργανώνεται καλύτερα. Οι δάσκαλοι εκπαιδεύονται πιο συστηματικά και οι παιδαγωγικές μέθοδοι της Ευρώπης επηρεάζουν αποτελεσματικότερα τα ελληνικά συστήματα. Μοιραία λοιπόν η αλληλοδιδακτική μέθοδος καταργείται και κάθε τάξη έχει πια το δάσκαλό της. Η εκπαίδευση πορεύεται έτσι μέχρι τη δεύτερη δεκαετία του 20ου αιώνα. Σ' αυτό το μεσοδιάστημα, ο αγώνας για τη Μακεδονία επιτάσσει την ίδρυση σχολείων στο οθωμανικό έδαφος ενώ στην ελεύθερη Ελλάδα πληθαίνουν οι φωνές για μεταρρύθμιση και εισαγωγή της δημοτικής γλώσσας.

Η μεταρρύθμιση του 1917-1920 εισάγει την καθομιλουμένη γλώσσα στην εκπαίδευση κάνοντας δεκτές τις θέσεις του Εκπαιδευτικού Ομίλου. Αμέσως συγγράφονται νέα αναγνωστικά υπό συντακτική επιτροπή: Ανδρεάδης, Δελμούζος, Τριανταφυλλίδης, Νιρβάνας, Παπαντωνίου). 

Το "Αλφαβητάρι με τον Ήλιο" παίρνει τον τίτλο του από τους ίδιους τους μαθητές και αποτελεί σταθμό στην εκπαιδευτική ιστορία. Βάζοντας στο επίκεντρο το παιδί και τη δημιουργικότητά του, όπως άλλωστε επίτασσαν η συμπεριφοριστική ψυχολογία και η παιδαγωγική της εποχής, το αλφαβητάρι έγινε πολύτιμο εργαλείο στα χέρια των δασκάλων. 

Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα εισήγαγε κι άλλα αλφαβητάρια: το 1929, το 1939 και το 1955. Η εκπαίδευση κατήργησε τα αλφαβητάρια μόλις το 1982. Τότε μόνο εισήχθησαν τα βιβλία "Η γλώσσα μου" σε τέσσερα τεύχη τα οποία χρησιμοποιήθηκαν μέχρι το 2005, οπότε και άρχισαν να εφαρμόζονται τα σημερινά.

Εικόνες 1 και 2 (πάνω): το "Αλφαβητάρι με τον Ήλιο"

Εικόνα 3 (κάτω): Το Αλφαβητάρι του 1955-1982 που γνωρίζουμε οι περισσότεροι.